Dit is iets wat veel mantelzorgers niet zullen weten. Dat gesloten afdelingen niet vanzelfsprekend zijn, gelet op een nieuwe wet uit 2020. Iris van Duijnhoven, werkzaam als verpleegkundige en verbindingscoach dagbeleving op een zorgboerderij in Brabant. legt ook uit waarom mensen met dementie zullen blijven, óók als ze weg kùnnen.
Thuis gaat het niet meer
Thuis gaat het niet meer, je hebt alles gegeven, alles gedaan om ervoor te zorgen dat je naaste met dementie zo lang mogelijk thuis kan blijven wonen. Nu lukt dat niet meer, het is beter dat je naaste ergens anders gaat wonen.
Nee, tenzij …
Meestal is dat op een gesloten afdeling in het verpleeghuis. Op 1 januari 2020 is de Wet Zorg en Dwang ingegaan. Het doel van de wet is dat onvrijwillige zorg zoveel mogelijk beperkt wordt. Het nieuwe principe is ‘Nee, tenzij…’. Mensen met dementie mogen dus niet zomaar achter gesloten deuren komen. In de werkelijkheid gebeurt dat nog te vaak.
Veel weerstand
Vaak ontstaat er weerstand, juist doordat de deuren gesloten zijn. Stel je bent op vakantie, bij een vriendin of bij een voorstelling. Ik doe de deur op slot en ik zeg ‘’Je moet hier blijven, je mag pas gaan als ik dat zeg’’. Wat voor gevoel roept dat bij jou op? Waarschijnlijk word je er boos en onrustig van en wil je weg.
Als je op dezelfde vakantie bent, bij dezelfde vriendin of dezelfde voorstelling, maar de deuren zijn open en je bent vrij om te gaan wanneer je wilt. Dat voelt anders, je bent vrij om te gaan en daardoor kies je vaker om te blijven. Zeker zolang er een fijne sfeer is.
Bij mensen met dementie werkt dat hetzelfde, ook voor hen voelt het absoluut niet fijn om opgesloten te zitten. Ook bij hen kan opsluiten ervoor zorgen dat ze juist weg willen.
Wat houdt Open deuren beleid in?
Op de zorgboerderij hebben wij een open deurenbeleid. Dat betekent dat alleen in de nacht de deuren op slot zijn, net zoals je thuis in de nacht de deur op slot doet. Overdag loopt er regelmatig een bewoner met dementie naar de deur, hij of zij kijkt even naar buiten en gaat vaak vanzelf terug naar binnen.
Laatst liep ik naar mijn auto. Voor mij liepen 3 bewoners samen de poort uit. Ik besloot om op een afstandje te kijken wat er zou gebeuren en niet meteen in te grijpen. Ze liepen de straat op, rechtsaf. Na ongeveer 5 minuten draaiden ze om en liepen ze de andere kant op. Na weer ongeveer 5 minuten liepen ze terug naar de poort.
Daar zag ik ze overleggen en uit hun lichaamstaal maakte ik op dat ze niet goed wisten waar ze naartoe gingen. Zonder dat ik iets heb gezegd liepen ze de poort weer in naar hun huis. Tevreden kwamen ze thuis op de zorgboerderij met de eigen regie volledig behouden.
Als ik tegen hen had gezegd dat ze naar huis moesten gaan, dan had ik waarschijnlijk weerstand gekregen. Daardoor had niemand zich fijn gevoeld en had het waarschijnlijk meer tijd gekost om de sfeer weer positief te krijgen.
Verlangen naar huis
Zo ook Elly. Elly woont sinds kort op de zorgboerderij. Ze heeft veel moeilijke momenten en verlangt dan naar huis. Haar roep om naar huis te gaan is in mijn ogen een roep om een veilig en vertrouwd gevoel.
Laatst kwam ik haar tegen, ze had heel innovatief een sjaal gebruikt als hondenriem voor één van onze honden. Elly heeft haar eigen hond Lex in moeten laten slapen, Lex was haar maatje in alles. Op dat moment dacht ze dat onze hond, haar Lex was.
In eerste instantie probeerde ik haar in te laten zien dat het onze hond was. Dat werkte natuurlijk averechts. Ze had Lex eindelijk gevonden en samen gingen ze naar huis. In plaats van haar tegen te houden, ben ik met haar meegelopen.
Tijdens de wandeling benoemde ik continu dat we al een flink stuk gelopen hadden, dat ik er moe van was en er honger van had gekregen. Doordat vaak te benoemen, kreeg Elly het gevoel dat we inderdaad al een flinke wandeling gemaakt hadden.
In werkelijkheid zijn we hooguit 10 minuten weggeweest. Elly had ook honger gekregen. Ik stelde voor om onderweg ergens wat te eten. Op die manier liep ze met mij mee naar haar huis op de zorgboerderij. We besloten samen dat de hond tijdens het eten buiten mocht blijven. Elly schoof tevreden aan tafel en ik kon zonder problemen de hond vanuit de tuin meenemen.
Roep om veilig en vertrouwd gevoel
Zoals ik eerder beschreef, is Elly haar roep om naar huis te gaan een roep om een veilig en vertrouwd gevoel. Door met haar mee te lopen, mee te gaan in haar beleving en haar de regie te laten behouden, heb ik haar dat gevoel gegeven.
Daarnaast heb ik voor haar vertrouwde namen genoemd, zoals de naam van haar dochter, zoon en echtgenoot. Ook daarmee won ik haar vertrouwen. Hopelijk voelt Elly zich snel meer thuis op de zorgboerderij en komen de moeilijke momenten minder. Daar doet het team en de familie hun uiterste best voor.
Dit blog is onderdeel van het onafhankelijke platform Regie op Dementie. Ontstaan vanuit eigen ervaring om te helpen léven met dementie. Het biedt je op één plek logische vervolgstappen op de levenslijn van iemand met dementie. Start met het helpen van jouw vader of moeder en klik daarvoor op onderstaande button voor het belangrijkste uit dit blog.
Er zijn in totaal 6 categorieën en 3 kruispunten op de Levenslijn. Regie op Dementie bevat meer dan 250 praktische tips, videos, artikelen en links naar organisaties in de regio Haarlem én de regio Laarbeek (ZO Brabant) die je kunnen helpen.