Iris van Duijnhoven is werkzaam als verpleegkundige en verbindingscoach dagbeleving op een zorgboerderij in Brabant. In dit blog legt ze uit dat het kiezen van activiteiten aan een aantal simpele regels moet voldoen, maar niet heel erg ingewikkeld hoeft te zijn, ook thuis niet.
Zoals de trouwe lezers weten, werk ik op een zorgboerderij voor mensen met dementie. Op 3 augustus werkte ik op de creatieve dagbeleving. Soms is het best moeilijk om je naaste met dementie genoeg activiteiten te bieden, zeker omdat door de dementie initiatiefloosheid en apathie steeds meer op de voorgrond komen te staan. Ik wil mijn ervaringen graag met jullie delen en ik hoop dat dit blog inspiratie kan geven.
Kies een thema
Als het zoeken is naar wat voor activiteiten je doet, helpt het om een thema te kiezen. Daarbij kun je bijvoorbeeld naar de datum kijken. In 1492, op 3 augustus, vertrok Columbus met zijn zeilboot vanuit Spanje naar India en ontdekte daarbij Amerika. Dat werd dus het thema van de dag. Het geeft richting om er activiteiten bij te zoeken.
Quiz bedenken (met hulp van AI)
Ik begon met een quiz over Columbus. Tegenwoordig kun je die makkelijk laten maken met behulp van AI. Wat daarbij belangrijk is, is dat je meerkeuze-antwoorden gebruikt en de achtergrond van een antwoord kunt toelichten om het gesprek op gang te brengen. Het zorgde voor een leuke dynamiek! De een wist verrassend veel, de ander genoot gewoon van het samenzijn en het luisteren naar wat er verteld werd.
Wandelen geeft actieve rust
Na de lunch ben ik met een deel van de groep gaan wandelen in het bos. Waar het op de dagbeleving vaak vol en levendig is, was dit juist een moment van actieve rust. Bewegen om tot rust te komen, in plaats van zitten in een stoel.
In het begin van de wandeling werd er nog volop gepraat, maar al snel werd het stiller. En dat was ook goed. Je hoeft op een dag niet continu voor verbaal vermaak te zorgen. Juist in stilte ontstaat er ruimte. Ruimte om te luisteren naar het ruisen van de bladeren, het fluiten van vogels, het eigen ritme van de stappen. Voor mensen met dementie, die vaak te maken hebben met veel prikkels en een wereld die soms erg snel aanvoelt, kan zo'n stille wandeling helpen bij echte ontspanning.
Pauze op de dag
Na een half uur kwamen we terug, zichtbaar tevreden en vol rust. Ik vroeg wat ze ervan vonden. Iedereen gaf aan dat het heerlijk was. En dat vond ik zelf ook. De stilte, de natuur, even een pauze in de dag. Het zorgde voor rust en nieuwe energie om de middag in te gaan.
Creatief aan de slag
We dronken buiten nog wat, en toen was het tijd om verder te gaan met het thema: de ontdekkingstocht van Columbus. De dagbeleving waar ik die dag werkte is een creatieve dagbeleving, dus we gingen aan de slag. We maakten platen met zeilboten. De lucht werd geschilderd, verschillende kleuren blauw papier werden in stukken gescheurd voor de zee, en de boten werden gevouwen. Op deze manier werd er met verschillende materialen gewerkt en kon iedereen op zijn of haar manier bijdragen. Het gaat niet alleen om het creatieve deel van de activiteit, maar ook om herinneringen, bezig zijn met je handen en achteraf een voldaan en trots gevoel hebben.
Tips bij dementie
Mensen met dementie hebben vaak baat bij herkenbaarheid, structuur en zintuiglijke ervaringen. Door een historisch thema te kiezen, activeer je herinneringen en prikkel je de nieuwsgierigheid. De wandeling bood een vorm van ‘actieve rust’: een manier om te bewegen én te ontspannen. En de stilte daarin? Die is net zo belangrijk als woorden. Het geeft ruimte voor verwerking, verbinding, zonder dat er iets gezegd hoeft te worden en het verlaagt de mentale belasting.
Geef een anker
Wat voor ons misschien als ‘een gewone dag’ voelt, is voor mensen met dementie een dag vol indrukken. Dan helpt het als je als naaste een anker biedt: een thema, een rustmoment, een gevoel van samen iets doen. En thuis hoeft dat natuurlijk niet, zoals op de dagbeleving, een hele dag vermaak te zijn. In de ochtend een quiz van een half uur of samen de krant lezen, in de middag een wandeling van een half uur, en daarna wellicht nog een korte activiteit waarbij je iets samendoet. Dat zorgt ervoor dat daar omheen nog genoeg ruimte is om je eigen ding te doen.
Dit blog is onderdeel van het onafhankelijke platform Regie op Dementie. Ontstaan vanuit eigen ervaring om te helpen léven met dementie. Het biedt je op één plek logische vervolgstappen op de levenslijn van iemand met dementie. Start met het helpen van jouw vader of moeder en klik daarvoor op onderstaande button voor het belangrijkste uit dit blog.
Er zijn in totaal 6 categorieën en 3 kruispunten op de Levenslijn. Regie op Dementie bevat meer dan 250 praktische tips, videos, artikelen en links naar organisaties in de regio Haarlem én de regio Laarbeek (ZO Brabant) die je kunnen helpen.